56

Ik ben minderjarig, kan ik per testament over mijn goederen beschikken?

Een minderjarige die de leeftijd van 16 jaar niet bereikt heeft, kan niet per testament beschikken. Vanaf zijn 16 jaar kan hij bij testament beschikken, doch slechts ten belope van de helft van de goederen waarover de wet de meerderjarige toelaat te beschikken.
Hij zal echter nooit een testament kunnen maken in het voordeel van zijn voogd of, eens hij meerderjarig geworden is, in het voordeel van de gewezen voogd, zolang de slotrekening over de voogdij niet is opgemaakt.

Over welke goederen mag de meerderjarige vrij beschikken bij testament?
In principe over als zijn goederen, behalve indien er erfgenamen zijn aan wie de wet een minimaal gedeelte van de nalatenschap voorbehoudt. Het gaat om de nakomelingen, de echtgenoot en de ouders. Het gedeelte van de nalatenschap dat niet moet gereserveerd worden in het voordeel van deze erfgenamen, noemt men het beschikbaar gedeelte. Voor de minderjarige van 16 jaar of ouder wordt dit beschikbaar gedeelte tot de helft herleid.

Een voorbeeld zal dit duidelijker maken. Jan is 17 jaar en heeft kort voor zijn overlijden een testament opgemaakt in het voordeel van een vriend. Wat zal deze vriend kunnen erven, als men weet dat zijn ouders nog in leven zijn?
De ouders zijn voorbehouden erfgenamen: zij hebben ieder recht op tenminste ¼ van de nalatenschap. Indien Jan meerderjarig zou geweest zijn, mocht hij dus over de helft van zijn nalatenschap vrij beschikken. Als 17-jarige, kan hij slechts over de helft hiervan of ¼ bij testament beschikken. Dit zal toekomen aan zijn vriend. Ingevolge het gewone erfrecht, bekomt ieder van de ouders de helft van de rest van zijn nalatenschap.

Om de geldigheid van het testament te beoordelen, houdt men enkel rekening met de datum waarop het opgesteld werd. Het testament van iemand die jonger was dan 16 jaar blijft ongeldig, ongeacht de leeftijd waarop hij/zij overlijdt.
Heeft iemand een testament opgemaakt voor de meerderjarigheid, zal hij/zij dit later hermaken om te vermijden dat het geen of slechts een beperkte uitwerking zou kunnen hebben.