Wat is het verschil tussen een onderhandse verkoopovereenkomst en een optie?

Vooreerst enige verduidelijking omtrent het begrip 'voorlopige verkoopovereenkomst' dat vaak gebruikt wordt als synoniem van 'onderhandse verkoopovereenkomst' of 'compromis'.

Deze term is misleidend. Er moet gewezen worden op het bindend karakter ervan voor de beide partijen. Eenmaal ondertekend, zijn zowel verkoper als koper definitief gebonden. Geen van beiden kan zich later nog bedenken.
Men (ver)koopt of men (ver)koopt niet.

Is er dan geen andere mogelijkheid? Kan men een soort tussenstadium inlassen waarin men als koper nog bedenktijd heeft, zonder dadelijk gebonden te zijn?

De optie biedt hier de oplossing. Wat is dit?

Stel dat u wenst te kopen, nog niet 100 % beslist hebt en toch niet graag de gelegenheid zou zien voorbij gaan. In dit geval kan men aan de eigenaar een optie vragen; dit is een eenzijdige verbintenis van de verkoper om niet te verkopen aan iemand anders binnen een bepaalde termijn. Beslist u binnen deze termijn te kopen, dan laat u dit aan de verkoper schriftelijk weten (men noemt dit het 'lichten' van de optie), en de verkoop is meteen definitief. Ziet u daarentegen af van uw voornemen tot aankoop, m.a.w. u licht de optie niet binnen de overeengekomen termijn, dan is er geen verkoop, en staat het de eigenaar terug vrij te verkopen aan andere kandidaten.

Een optie moet beperkt zijn in de tijd. Men kan zijn verkoper immers niet eeuwig aan het lijntje houden. Aangezien door het lichten van de optie de verkoopovereenkomst automatisch tot stand komt, is het noodzakelijk dat alle verkoopsvoorwaarden (bv. prijs, betalingstermijn, ingenottreding...) nauwkeurig in de optie worden opgenomen.

Om de eigenaar te overtuigen dergelijke eenzijdige verbintenis aan te gaan, wordt soms overeengekomen dat de kandidaat-koper (optienemer) een vooraf bepaald bedrag aan de verkoper betaalt bij het ondertekenen van de optie. Indien de optie niet gelicht wordt, blijft deze som verworven voor de verkoper, ten titel van schadevergoeding. Wordt de optie wel gelicht, dan zal dit bedrag gelden als een eerste voorschot op de prijs. Zo zijn de belangen van beide partijen gevrijwaard.