Hoe zit het met de erfenis van minderjarigen?
19 september 2024
Het is een scenario waar we haast niet aan durven denken, maar helaas komt het wel voor. Ook kinderen verliezen naasten. Ook zij kunnen plots in aanmerking komen om te erven. Extra pijnlijk wordt het, als blijkt dat er in de erfenis veel schulden zijn. Zijn kinderen dan automatisch de dupe? Kunnen zij zelf hun geërfde goederen beheren?
1. Kan een minderjarige erven?
Ja, maar een minderjarige is handelingsonbekwaam. Dit betekent dat hij geen juridische handelingen mag stellen zonder tussenkomst van zijn wettelijke vertegenwoordiger (vaak zijn overlevende ouder). Denk maar aan het aanvaarden of verwerpen van een erfenis. Als een kind erft van een overleden ouder, moet de overlevende ouder daarbij helpen.
Vroeger was het de norm om een erfenis 'onder voorrecht van boedelbeschrijving' te aanvaarden, of om deze zonder meer te verwerpen. Bij het aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving maakt de notaris een inventaris op van de bezittingen én de schulden van de overledene. Zo voorkomt de erfgenaam dat hij meer schulden dan bezittingen erft. In het ergste geval erft hij niets. Dit is dus een veilige oplossing.
Tegenwoordig kan de overlevende ouder, als de erfenis duidelijk positief is, aan de vrederechter ook een machtiging vragen om de erfenis 'zuiver' te aanvaarden in naam van het kind.
Let op: kiest een ouder toch voor de aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving, dan moet de overlevende ouder daarvoor een verklaring afleggen bij de notaris. Hetzelfde geldt voor een verwerping. Dit gebeurt dus niet automatisch, ook niet voor minderjarigen.
2. Waarom heeft de overlevende ouder een machtiging nodig om een erfenis te verwerpen, zuiver te aanvaarden of onder voorrecht van boedelbeschrijving te aanvaarden?
Soms denken ouders dat ze een erfenis ‘verwerpen’ voor hun kind, door zelf de erfenis te werpen. Het omgekeerde is waar: als je als ouder een erfenis verwerpt, komen je kinderen juist in aanmerking om te erven in jouw plaats.
Wil je ouder dan verwerpen in de plaats van het kind, dan moet hij of zij een machtiging vragen. Dit is om de belangen van het kind te beschermen. Als overlevende ouder moet je altijd motiveren waarom je een erfenis in naam van je kind wilt aanvaarden of verwerpen. Je kunt bijvoorbeeld niet zomaar een erfenis weigeren omdat je een slechte relatie had met je ex-partner. De belangen van het kind staan altijd voorop. Zo kan de rechter toch beslissen dat het kind moet erven als blijkt dat er voldoende activa in de erfenis zit.
3. Wie beheert de geërfde goederen?
Als ouder heb je het ouderlijk gezag. Dit betekent dat je beslissingen mag nemen over de opvoeding, gezondheid, en huisvesting van je kind, en dat je je kind juridisch mag vertegenwoordigen. Is de andere ouder van je kind overleden? Dan beheer je als overlevende ouder ook de geërfde goederen. Dit houdt in dat je bijvoorbeeld in de geërfde woning mag wonen, onderhoudswerken mag laten uitvoeren en huurinkomsten mag innen. Wil je de woning verkopen, dan heb je wel een machtiging van de vrederechter nodig.
Als er sprake was van een goede verstandhouding met je ex-partner, is dit meestal geen probleem. Maar als de relatie slecht was, kan dit tot onzekerheid leiden.
4. Kan mijn ex-partner de geërfde goederen van mijn kind beheren?
Ja, zelfs als dit niet de bedoeling was. Stel dat een moeder overlijdt en haar zestienjarige kind haar woning erft. Als het kind minderjarig is, beheert de overlevende ouder, ook al is dit de ex-partner met wie de overleden ouder een slechte relatie had, de erfenis. De ex-partner mag dus het beheer van de woning op zich nemen en er zelfs intrekken. Ouders hebben namelijk het recht om te genieten van de inkomsten van de goederen van hun minderjarige kinderen.
5. Hoe kan ik dit vermijden?
Als je niet wilt dat je ex-partner het beheer over de geërfde goederen van je kind krijgt, kun je dit regelen in een testament bij de notaris. In een testament kun je bepalen dat je ex-partner geen recht heeft op de inkomsten uit de geërfde goederen. Heb je bijvoorbeeld aandelen in een bedrijf en overlijd je plots, dan zou je minderjarige kind deze aandelen erven. Om te voorkomen dat je ex-partner de dividenden ontvangt, kun je in je testament vastleggen dat deze inkomsten bij je kind blijven.
Dit betekent echter niet dat je ex-partner het ouderlijk beheer volledig kwijt is. In het voorbeeld van de aandelen kan de overlevende ouder nog steeds bepaalde stemrechten uitoefenen die verbonden zijn aan de aandelen. Dit recht kun je niet zomaar ontnemen.
Een geruststelling is dat de overlevende ouder alle kapitalen die aan het minderjarige kind toekomen, op een geblokkeerde rekening moet plaatsen. De ouder kan alleen toegang krijgen tot die rekening met een machtiging van de vrederechter. Dit geldt ook voor uitkeringen uit een verzekering.
Wil je meer informatie over erven of het aanvaarden of verwerpen van een erfenis? Contacteer een notariskantoor.
Bron: Fednot