Hoeveel belastingen betaal je wanneer je een woning of grond koopt in Vlaanderen?

12 maart 2025

Wanneer je een woning of een grond wil aankopen, zal je niet enkel de aankoopprijs moeten betalen, maar ook belastingen. Deze belasting wordt het 'verkooprecht' genoemd. In sommige gevallen zal je geen verkooprecht betalen, maar wel btw. Dit is zo wanneer je een nieuw gebouw aankoopt. Ontdek wat je moet weten over belastingen bij de aankoop van je woning of grond.

Aankoop van de enige en eigen gezinswoning

Het standaardtarief van het verkooprecht bedraagt 12%, maar voor je enige en eigen gezinswoning kan je genieten van een lager tarief van 2%. Je moet hiervoor aan volgende voorwaarden voldoen:

  1. Je koopt de woning aan als een natuurlijk persoon. Het gunsttarief van 2% geldt niet wanneer je een woning aankoopt als vzw of vennootschap.
  2. Het gaat om een bestaande woning. Het mag dus geen grond of appartement/woning in aanbouw zijn. 
  3. Het gaat om de enige gezinswoning. Dit wil zeggen dat je niet al eigenaar mag zijn van een andere woning. 
  4. Je verwerft de gehele woning in volle eigendom via een volledige of gedeeltelijke aankoop. Het volstaat dus niet om de woning enkel in blote eigendom of in vruchtgebruik te verkrijgen. Het verkrijgen van de woning in volle eigendom moet minstens gedeeltelijk gebeuren via een aankoop. Het verlaagd tarief van 2% geldt dan enkel voor het deel dat je effectief aankocht. 
  5. Je bent verplicht je binnen de drie jaar na het verlijden van de akte in te schrijven op het adres van de woning. Binnen de drie jaar na het verlijden van de notariële akte moet je je dus inschrijving in het bevolkings- of vreemdelingenregister op het adres van het aangekochte goed. 

Ten slotte moet je in de akte verklaren of vermelden dat de voorwaarden voor het verkrijgen van het tarief van 2% vervuld zijn en de toepassing ervan uitdrukkelijk vragen. Wil je meer info over het verlaagd verkooprecht van 2%? Bekijk dan zeker onze infofiche!

Aankoop van een grond

Wanneer je een bouwgrond aankoopt, dan geldt het algemene belastingtarief van 12%. Wanneer je een landbouwgrond aankoopt, geldt er een lager tarief van 10%.

De aankoop van een nieuwe woning

Je zal geen verkooprecht betalen bij de aankoop van een nieuwe woning. In dit geval betaal je 21% btw. Wanneer je een woning koopt, wordt die beschouwd als ‘nieuw’ tot en met 31 december van het tweede jaar nadat een woning voor het eerst in gebruik is genomen.

Een voorbeeld: Een woning wordt voor het eerst in gebruik genomen op 12 januari 2025, dan wordt de woning beschouwd als nieuwbouw tot en met 31 december 2027.

Ook de bijhorende grond die samen met de woning wordt aangekocht, wordt belast met een btw-tarief van 21%. Hiervoor moet de grond wel aan volgende voorwaarden voldoen: 

  1. Het is toegestaan om op de aangekochte grond te bouwen en het gebouw dat wordt opgetrokken, wordt verkocht met btw.
  2.  Zowel de grond als het gebouw worden door dezelfde persoon verkocht. 
  3. De grond en het gebouw worden samen overgedragen.

Het btw-tarief zal enkel gelden wanneer aan alle voorwaarden tegelijk wordt voldaan. Als niet aan alle voorwaarden wordt voldaan, wordt het btw-tarief niet toegepast. Dan zal het  algemene verkooprecht van 12% van toepassing zijn.

Aankoop van ‘vernieuwbouw’

Ook bestaande (‘oude’) gebouwen kunnen toch als ‘nieuw’ beschouwd worden, waardoor je er toch btw op zal betalen en geen verkooprecht. Het is niet eenvoudig om te bepalen waar de grens ligt tussen een nieuwe woning en een oude woning die door renovatiewerken als nieuw moet worden beschouwd. Er zijn twee mogelijke criteria die bepalen of een gerenoveerd gebouw als nieuw zal worden beschouwd of niet.

  1. De verbouwingswerken hebben ingrijpende wijzigingen aangebracht in de aard en de structuur van het gebouw. Indien de renovatie de kenmerken of de structuur van het gebouwen wezenlijk hebben gewijzigd, kan het gebouw als nieuw beschouwd worden en zal je dus btw betalen in de plaats van het verkooprecht.
  2. De 60%-regel. Wanneer het niet duidelijk is of de verbouwingswerken ingrijpende wijzigingen hebben aangebracht in de aard en de structuur van het gebouw is het ook mogelijk om je te baseren op de 60%-regel. De 60%-regel houdt in dat indien de waarde van de verbouwingswerken minstens 60% bedraagt van de verkoopwaarde van het gebouw (zonder de grond), er eveneens btw zal geheven worden in de plaats van het verkooprecht.

Als je een huis of appartement aankoopt op plan, dan zal je het verkooprecht betalen op de aankoopprijs van de grond als het huis of appartement nog niet gebouwd is en ook niet in aanbouw is. Vervolgens zal je btw betalen op het gebouw. Wanneer het huis of appartement wel al in aanbouw is, gaan de rechten op het gebouw en op de grond gelijktijdig over. Je zal dan btw betalen op de aankoopprijs van het gebouw en de grond.

De notaris vervult een sleutelrol bij de aankoop van een grond, appartement of een woning. De notaris leest en controleert de voorlopige verkoopovereenkomst (het ‘compromis’). De verkoopovereenkomst wordt later de basis voor de notariële aankoopakte. De notaris geeft juridisch advies en staat je onpartijdig bij tijdens het proces van de aankoop van een onroerend goed.

Bron: Fednot