Meemoeders kunnen vanaf 1 januari 2015 hun kind erkennen
23 december 2014
Vanaf 1 januari 2015 is het zover: meemoeders kunnen hun afstamming met hun kind juridisch vastleggen. Tot nu toe konden meemoeders enkel adopteren, wat een lange, aanslepende en onzekere procedure veronderstelde, die gepaard ging met een sociaal onderzoek. De wetswijziging verandert niets aan de adoptiemogelijkheid, maar de wetgever past het burgerlijk wetboek aan en houdt daarmee rekening met een nieuwe maatschappelijke realiteit.
Meemoeders, de partners van de vrouwen die het kind dragen, zullen op verschillende manieren hun juridische band kunnen vaststellen. Ten eerste geldt er een “vermoeden van meemoederschap”, naar analogie met de regeling van de afstamming bij vaders. Het kind dat geboren is binnen een lesbisch huwelijk of driehonderd dagen na de ontbinding of vernietiging ervan, heeft de echtgenote als meemoeder. Bovendien kan de meemoeder onder bepaalde voorwaarden het kind erkennen. Ten slotte kan een vaststelling van moederschap na een onderzoek naar het meemoederschap. Daarbij geldt het bestaan van een bezit van staat (het geheel van feiten die erop wijzen dat een persoon zich langdurig als een ouder heeft gedragen, en ook zo werd gezien door de buitenwereld) en de toestemming tot een medische begeleide voortplanting als bewijs. De mogelijkheid om de afstamming vast te stellen is net zoals voor vaders onderworpen aan voorwaarden, en er is onder bepaalde voorwaarden een betwisting mogelijk.
Deze juridische erkenning van meemoeder betekent een mijlpaal. Zonder een adoptieprocedure te moeten doorstaan, zullen meemoeders op dezelfde manier beschermd worden als iedere biologische ouder. Ze zullen toegang krijgen tot intensieve zorgen als hun kind ziek is, ze zullen beschermd worden in het kader van alimentatiegeld en zullen hun ouderlijk gezag kunnen uitoefenen. Met andere woorden: beide ouders zullen dezelfde rechten hebben tegenover hun kind.
Voor kinderen die al geadopteerd werden verandert er niets. Maar de zaken nemen een nieuwe wending voor de meeouder die in een adoptieprocedure zit. Zij kan de procedure beëindigen en kind volwaardig erkennen vanaf 1 januari 2015. De afstamming van de getrouwde meemoeder wordt automatisch vastgesteld voor kindjes die na 1 januari 2015 geboren zullen worden.
Van belang voor de notaris?
Sinds 2005 veronderstelt adoptie een gerechtelijke procedure, maar de notaris kan wel degelijk nog een rol spelen. Een kind erkennen kan immers bij de ambtenaar van de burgerlijke stand, maar ook via een authentieke akte bij de notaris. Een meerwaarde? Ja, een kind erkennen heeft belangrijke gevolgen en het is van belang dat de erkennende ouder, meemoeder of niet, deze kent. De notaris zal ervoor zorgen dat de ouders goed geïnformeerd zijn in deze belangrijke stap van hun leven.
Bron: Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat