Wandel- en fietswegen beter beschermd vanaf 1 september
25 augustus 2019
Buurtwegen en paden hebben een groot maatschappelijk belang in onze samenleving. Maar aanhoudende problemen in verband met deze bijzondere wegstroken zorgen vandaag voor onvoldoende bescherming. De huidige - versnipperde - regelgeving is achterhaald. Dat leidt tot onzekerheid, en zelfs de verdwijning van deze wegen. Om de toekomst van deze ‘trage’ wegen te verzekeren, krijgen de gemeenten vanaf 1 september 2019 een gloednieuw kader om een eigen beleid uit te stippelen.
‘Trage’ weg?
We kennen het allemaal. Zondagswandelingen tussen de velden. Kleine straatjes waar je gezellig kan lopen tussen het groen. Dijk- en jachtpaden… ‘Shortcuts’ binnen de stad waarvan fietsers dankbaar gebruik maken. Het zijn de zogenaamde ‘trage wegen’, ook wel eens buurtwegen of voetwegen genoemd. En ze zijn geliefd. Ecologisch, mobiliteit bevorderend of gewoon aantrekkelijk: de kleine buurtwegen maken deel uit van ons collectief geheugen.
Maar tot op vandaag verdwijnen steeds meer van die trage wegen. De oorzaak? Versnipperde wetgeving en onduidelijkheid over wat precies een ‘buurtweg’ is. Strikt juridisch gezien zijn ‘buurtwegen’ immers niet hetzelfde als ‘trage wegen’. Buurtwegen kennen eigen specifieke regels en die dateren van 1841. Onduidelijkheid voor iedereen, waardoor veel van die wegen aan hun lot worden overgelaten. Hoog tijd dus voor eenduidige regelgeving over buurtwegen, trage wegen, voetwegen… en alles er tussen in.
Nieuw overkoepelend kader voor gemeenten
Alle wegen die door gemeenten worden beheerd, vallen vanaf 1 september 2019 onder één juridisch statuut. Eén geheel van regels dat bovendien afgestemd wordt op de wetgeving Ruimtelijke Ordening. Gemeenten stippelen in de toekomst zelf een beleid uit om hun buurtwegen beter te beschermen.
De nieuwe regelgeving
- Gemeenten stellen binnenkort een beleidskader op voor de uitbouw van een lokaal wegennet. Hierbij houden gemeenten o.a. rekening met verkeersveiligheid en duurzaamheid. De gemeente tracht buurtwegen in de mate van het mogelijke te behouden.
- Gemeenten stellen actieplannen op zodat een wegennetwerk wordt uitgebouwd en trage wegen ‘geherwaardeerd’ worden. De gemeente kan via actieplannen mensen ook bewust maken van het belang van trage wegen.
- De gemeenten beheren de gemeentewegen en krijgen hiervoor voldoende juridische instrumenten. Er geldt een strikte procedure voor de aanleg, wijziging, verplaatsing en opheffing van gemeentewegen. Dit zorgt voor een betere bescherming van deze bijzondere plaatsen.
- Sommige publieke wegen worden sinds jaar en dag niet meer gebruikt (bv. door een afsluiting) en komen plots in het bezit van een particulier. Het publiek karakter ‘verjaart’ dan als het ware in het voordeel van een eigenaar. Dat zorgt voor veel onzekerheid, twisten en misbruiken. Vanaf 1 september stapt men af van dit eeuwenoude principe. Vanaf dan kan een publiek domein nooit zomaar in handen van particulieren vallen zonder dat de gemeente dat heeft beslist. Gemeentewegen zullen niet langer ‘verjaren’.
- Dankzij de nieuwe regels zullen gemeenten snel kunnen optreden wanneer de doorgang van een gemeenteweg niet wordt gevrijwaard.
- Een particulier kan schade lijden door de beslissing om een weg te verplaatsen of op te heffen… Omgekeerd geniet een particulier mogelijks juist van een meerwaarde door een beslissing. Het nieuwe decreet stelt voor deze situaties een kader vast waarbij gemeenten de regels over vergoedingen en meerwaarderegelingen mogen verfijnen.
- Er komt een 'register van gemeentewegen'. Dat register bewaart alle administratieve en gerechtelijke beslissingen over gemeentewegen.
Ben je zelf een gepassioneerd wandelaar, fietser of natuurliefhebber? Ben je op zoek naar de mooiste wegjes en paadjes in Vlaanderen? Informeer je dan op www.tragewegen.be voor meer informatie.
Bron: Fednot