5 weetjes over het erfrecht van je kinderen
18 augustus 2020
Sommige ouders hebben een slechte of soms zelfs helemaal geen band meer met hun kinderen. Andere ouders hebben kinderen die vertrekken met minder kansen in het leven. Dit zadelt de ouders op met tal van vragen over het erfrecht. De antwoorden liggen niet altijd voor de hand. Notaris.be geeft het antwoord op 5 veel voorkomende vragen.
1. Je kan meer geven aan sommige kinderen
Het ene kind hoor je elke week, het andere hoor je maar om de twee jaar. Het ene kind heeft een groot vermogen, het andere kan door omstandigheden amper rondkomen. Kan je als ouder meer nalaten aan een kind?
Antwoord: Ja, maar binnen bepaalde grenzen. Op het vlak van het erfrecht bestaat je vermogen uit twee delen. De helft van je vermogen is voorbehouden voor je reservataire erfgenamen. Dit zijn je kinderen en je huwelijkspartner. De andere helft is het ‘beschikbaar deel’. Dat deel van je vermogen kan je gebruiken om iets extra na te laten of te schenken aan mensen naar keuze. Met dat beschikbaar deel van je vermogen kan je ook iets extra nalaten of geven aan één van je kinderen.
2. … maar je kan een kind niet volledig onterven
Bij het schenken of het nalaten aan je kinderen moet je altijd rekening houden met het reservataire erfdeel van je kinderen. Dat bedraagt de helft van je vermogen. Hoe meer kinderen je hebt, hoe kleiner de individuele reserve per kind. Heb je één kind, dan heeft dat kind recht op de helft van je vermogen. Heb je twee kinderen, dan heeft elk kind recht op een kwart van je vermogen, …
Als je teveel schenkt of nalaat zonder rekening te houden met het minimum erfdeel van een kind, dan kan het benadeelde kind voor zijn rechten opkomen wanneer je er niet meer bent. Hij kan zijn deel opeisen. We noemen deze procedure de ‘vordering tot inkorting’. Het kind krijgt zijn minimaal erfdeel, en wat er teveel werd gegeven aan anderen wordt gekortwiekt.
3. Tenzij dat kind het zelf wil
Tot daar de bekende regel: Je kan je kinderen niet volledig onterven. Maar dit moet toch genuanceerd worden… Dat een kind een minimaal erfdeel heeft en voor zijn rechten kan opkomen, betekent niet dat ieder kind dat ook wil. Stelt een ouder een testament op waarin hij zijn kind volledig onterft, dan kiest het benadeelde kind zelf of hij zijn vordering tot inkorting uitoefent. Is de relatie tussen ouder en kind zodanig verzuurd, dan is het mogelijk dat het kind het daarbij laat. Met andere woorden: een kind kan je niet volledig onterven, tenzij hij of zij daar zelf akkoord mee is.
4. Kinderen zijn niet verplicht om een erfenis te aanvaarden
Wist je trouwens dat een kind een erfenis kan verwerpen? Dit gebeurt meestal omdat de erfenis vooral schulden bevat. Zo’n ‘deficitaire’ erfenis verwerpen doe je kosteloos bij de notaris. Als iemand een nalatenschap verwerpt, komen zijn eigen kinderen in aanmerking om te erven. Ook zij mogen op hun beurt de erfenis verwerpen. Is dit het geval, dan kunnen ouders en kinderen samen de erfenis verwerpen.
Maar een erfenis verwerpen heeft niet altijd te maken met schulden of een slechte band. Soms kan je een erfenis ook verwerpen om je eigen kinderen doelbewust een duwtje in de rug te geven. Dit noemen we de ‘erfenissprong’. Met deze techniek weiger je een erfenis, in het voordeel van je eigen kinderen. De kleinkinderen van de overledene ontvangen zo een stukje van diens erfenis. Ze betalen hierop erfbelasting in functie van wat zij erven.
5. Je kan op voorhand je erfenis niet verdelen tussen je kinderen
In principe verbiedt de wetgever dat je nog tijdens je leven afspraken maakt over de verdeling van je nalatenschap. Zo’n overeenkomsten zijn nietig. Dit betekent dat ze voor de buitenwereld niet bestaan.
De laatste jaren zijn er echter specifieke erfovereenkomsten toegelaten. Zo kan een kind op voorhand overeenkomen dat zijn ‘reserve’, zijn minimum erfdeel, wordt aangetast in het voordeel van een broer of zus, bijvoorbeeld als de broer of zus zwaar zorgbehoevend is. Zijn er in het verleden schenkingen gebeurd of heeft één kind al bepaalde voordelen gekregen zoals de bekostiging van een dure studie in het buitenland? Dan kunnen de ouders samen met hun kinderen op zoek gaan naar een evenwicht en één ander vastleggen op papier.
Aarzel niet om een notaris aan te spreken voor meer informatie over het erfrecht van kinderen.