5 clichés over de notaris ontkracht
23 juli 2020
De notaris roept bij sommige mensen nog steeds een oubollig beeld op. Al te vaak worstelen notarissen en hun medewerkers met oude clichés, geërfd van de vorige eeuw. Wij overlopen de vijf meest voorkomende misverstanden en klaren ze uit.
1. Notaris worden zit in de familie
We bijten de spits af met één van de grootste misverstanden: ‘Notaris worden zit in de familie’. Dat is al ruim twintig jaar achterhaald. Iedereen kan notaris worden, maar de kwaliteitseisen zijn hoog. Jaarlijks wordt een beperkt aantal gegadigden tot kandidaat-notaris benoemd. Het parcours dat ze moeten afleggen, is dan ook niet mals: pas na een rechtenstudie van vijf jaar, een master-na-master notariaat (een jaar), en een stage van drie jaar op een notaris kantoor kunnen de notarissen in spe deelnemen aan het notarieel examen.
Het examen bestaat uit een schriftelijke en een mondelinge proef. De kandidaten worden vergeleken en gerangschikt op basis van hun uitslagen. Met een bepaald percentage slagen volstaat niet: slechts een beperkt aantal kandidaten (de best geklasseerde), wordt benoemd tot kandidaat-notaris. En daarmee is de kous nog niet af. Want om notaris te worden moeten de kandidaat-notarissen ofwel associëren met een notaris-titularis of zich kandidaat stellen voor een benoeming tot notaris-titularis in een vrijstaand kantoor.
Wil je meer informatie over hoe je notaris wordt? Bekijk dan hier onze handige infofiche!
2. Alles wat ik betaal aan de notaris komt in zijn portefeuille terecht
De term ‘notariskosten’ wordt vaak gebruikt, maar is misleidend. In werkelijkheid bestaat het grootste deel van de kosten die je betaalt aan de notaris uit belastingen. Hij int de belastingen en stuurt deze in jouw plaats door naar de fiscus. Bovendien komen een aantal kosten terecht bij administraties en andere instanties. Dit zijn kosten voor het opzoeken en opvragen van informatie. Deze opzoekingen zijn nodig om je akte te verlijden. De notaris schiet deze kosten voor, en vraagt deze naderhand terug.
De notaris heeft wel recht op zijn ereloon. Voor de meeste akten is het ereloon wettelijk vastgelegd. Bij de aankoop van een woning is het ereloon van de notaris bovendien degressief: proportioneel is het ereloon lager bij een duurdere woning. Het gaat om een vergoeding voor de intellectuele verrichtingen die nodig zijn voor de aankoopakte. Denk maar aan het vergaderen met en het adviseren van de partijen, de kennisgevingen naar de fiscus, het opmaken van de aankoopakte, de communicatie met partijen en derden, het registreren en bewaren van de akte… Ook de juridische medewerkers die betrokken zijn bij deze taken worden vergoed met het ereloon van de notaris.
Wil je meer weten over de kosten bij het kopen van een woning? Bekijk dan deze handige infofiche.
3. De notaris heeft geen meerwaarde bij de aankoop van een woning
De notaris heeft verschillende taken bij de aankoop van de woning. Zijn fiscale rol is belangrijk: hij zorgt ervoor dat alle schulden terugbetaald zijn vóór je een woning aankoopt. Maar daarnaast informeert hij je over de juridische staat van de woning en gaat hij na of alle nodige juridische bepalingen aanwezig zijn in de verkoopovereenkomst. Denk bijvoorbeeld aan de fiscale clausules de nodig zijn om te genieten van een gunsttarief. In die zin doet de notaris aan ‘preventieve justitie’: Met de tussenkomst van de notaris vermijden kopers en verkopers processen voor de rechtbank indien plots zou blijken dat er iets schort aan het onroerend goed. De taak van de notaris lijkt gering omdat jij de notaris ‘slechts’ ziet of hoort rond de ondertekening van de compromis en bij het tekenen van de akte, maar tussen die twee periodes gebeuren tal van zaken achter de schermen.
Naast het informeren, adviseert de notaris je ook. Want er zijn verschillende aspecten die je voor oog moet houden wanneer je een woning koopt. Vooral als je een gezinsleven hebt (of naar de toekomst wil hebben). Zo zal de notaris aan koppels de lastige vraag stellen naar het lot van de woning indien ze uit mekaar zouden gaan of één van de partners zou overlijden. Huwen, samenwonen, ondernemen, een kinderwens hebben… het zijn allemaal elementen uit je persoonlijk leven die ervoor zorgen dat de notaris je in een bepaalde richting advies geeft bij de aankoop van een woning.
Wil je meer weten over de taak van de notaris bij de aankoop van de woning? Bekijk dan hier onze infofiche!
4. De notaris werkt traag
Bij het verlijden van akten is de notaris gebonden aan termijnen en procedures. Zo verstrijken er enkele maanden tussen de compromis en de akte. Dat is normaal. De notaris schrijft in deze periode verschillende administraties en instanties aan met de vraag naar informatie. Zo informeert hij je maximaal over de (juridische) staat van je woning. En dit is maar goed ook, want als koper wil je zeker zijn dat je een rechtsveilige aankoop doet. De administraties en instanties zijn trouwens zelf ook gebonden aan bepaalde termijnen. De notaris heeft deze termijnen jammer genoeg niet in de hand.
Ook bij het vereffenen en verdelen van erfenissen zijn er vaste procedures en termijnen waarmee de notaris rekening moet houden. Zijn erfgenamen het snel eens over de verdeling van een erfenis, dan kan de notaris vlot aan de slag. Maar wanneer de erfgenamen geen akkoord bereiken, kan de notaris niet overgaan tot een minnelijke verdeling. Een gerechtelijke vereffening en verdeling (via de rechtbank dus) zal zich dan opdringen. En die kan lang aanslepen. Hoe lang precies hangt niet af van de notaris, maar wel van hoe het proces zal verlopen en de houding van de erfgenamen.
5. Enkel rijke mensen komen bij de notaris terecht
Iedereen die een vermogen heeft - hoe klein of groot dit ook is - kan bij de notaris terecht. Het klopt dat niet iedereen de luxe heeft om te schenken, een vennootschap op te richten of een woning te kopen. Maar de notaris kan de burgers op veel meer sleutelmomenten in het leven bijstaan. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld geen partner of kinderen. Dat heeft een impact op het lot van hun goederen. Als ze niets regelen, dan erven volgens de wet verdere bloedverwanten. Misschien strookt dit helemaal niet met hun wensen. Bij de notaris kan je deze wettelijke volgorde doorbreken.
Bovendien regel je bij de notaris veel zaken voor als het eens wat minder gaat. Nadenken over voogden voor je kinderen indien je er niet meer bent, een zorgvolmacht opstellen voor het geval je later niet meer gezond van geest bent, een bewindvoerder kiezen, je woning beschermen tegen professionele schuldeisers… Kleine ingrepen die een groot verschil uitmaken, los van de omvang van je vermogen.
Ontdek hier wat je allemaal kan regelen bij de notaris.
Bron: Fednot