Eigenlijk spreekt men dikwijls over een lening ook al gaat het technisch gezien soms over een krediet. In de praktijk is het verschil tussen de lening en het krediet niet altijd even duidelijk. Wij geven je hier alvast een bondig overzicht. Meer informatie over de lening en het krediet vind je hier kan je terugvinden in het stuk over leningen en verzekeringen.
Bij een lening wordt de volledige som (het kapitaal) onmiddellijk ter beschikking gesteld. Je bent als lener verplicht het kapitaal op regelmatige tijdstippen terug te betalen op de overeengekomen wijze en samen met een intrest uitgedrukt in procent. In grote lijnen komt het erop neer dat je precies weet welk bedrag je nodig hebt, je krijgt het bedrag onmiddellijk en je betaalt het bedrag in overeengekomen schijven terug. Je voorziet niet meteen dat je later nog een bepaald bedrag zal nodig hebben.
Bij een kredietopening krijg je als kredietnemer het recht van de financiële instelling, kredietgever genoemd, om over een bepaald bedrag te beschikken gedurende een bepaalde of zelfs een onbepaalde tijd. Het is als het ware een kredietlijn. Eens je het bedrag gedeeltelijk of in zijn geheel opneemt, ben je verplicht het krediet terug te betalen zoals afgesproken, samen met een intrest uitgedrukt in procent. Maar je kan het overeengekomen bedrag zo dikwijls terug opnemen als je wil, zolang je het totale bedrag van de 'kredietlijn' maar niet overschrijdt. Heb je een deel van het totaal bedrag terugbetaald, dan kan je het toch weer opnieuw opnemen. De duur van de kredietopening is meestal onbepaald en de rentevoet van de opname(s) is vast of veranderlijk.
De hypotheek is het juridisch mechanisme dat er voor zorgt dat een schuldeiser, zoals de bank, bevoorrecht wordt om zich op de koopsom te beroepen bij verkoop van het in waarborg gegeven onroerend goed.
De opbrengst van de verkoop wordt dan in de eerste plaats aangewend om je schuld als kredietnemer terug te betalen. Deze bevoorrechte positie als schuldeiser wordt bekendgemaakt op het Kantoor Rechtszekerheid (het vroegere ‘hypotheekkantoor’), zodat belanghebbende derden daarvan kennis kunnen nemen. De hypotheek wordt gevestigd via een notariële akte, genaamd de hypothecaire kredietakte. Het is de notaris die ervoor zorgt dat - na de ondertekening van de akte - de hypotheek wordt ingeschreven op het Kantoor Rechtszekerheid.
De hypothecaire kredietakte is daarenboven voor de schuldeiser een uitvoerbare titel om bij wanbetaling onmiddellijk de beslagrechter te vatten voor de gedwongen openbare verkoop van het onroerend goed
Bij een hypothecaire volmacht geef je de toelating aan de kredietgever, de bank, om een hypothecaire inschrijving te nemen zodra laatstgenoemde dat nodig vindt. Door een hypothecaire volmacht toe te kennen, geeft de bankinstelling aan dat een kleinere zekerheid volstaat. Een hypothecaire volmacht wordt meestal gebruikt om de kosten van de hypotheekvestiging te drukken. Er is bij een hypothecaire volmacht immers nog geen sprake van een hypotheek.
Het verschil met de hypotheek zit hierin dat je als kredietnemer wel de toelating geeft om een hypotheek te nemen, maar de kredietgever ze nog niet neemt en wellicht ook nooit zal nemen. Het nadeel voor de kredietgever is dat hij over minder zekerheid beschikt: hij heeft nog geen hypotheek en wanneer hij die meent te moeten nemen, kan het te laat zijn omdat het goed reeds door iemand anders is bezwaard. De kredietgever zal dit dus alleen toestaan voor cliënten waarin hij vertrouwen heeft.
Het vestigen van een hypothecaire volmacht gebeurt bij notariële akte. De kosten van een hypothecaire volmacht zijn beduidend lager dan de kosten van een hypothecair krediet.
