Testament
De wet bepaalt wie je erfgenamen zijn. Maar je hebt een zekere vrijheid om zelf je erfenis te regelen, bijvoorbeeld via een testament. Je kan je testament zelf opstellen, maar je kan ook beroep doen op een notaris. Een “notarieel” testament biedt meer zekerheid. De notaris kan je ook helpen met allerlei aspecten: wat mag je allemaal beslissen in je testament? Kan je iemand onterven via je testament? De notaris waakt erover dat de inhoud juridisch correct is en dat dit belangrijke document juist is opgesteld en duidelijk is geformuleerd. Veel testamenten kunnen j niet uitgevoerd worden omdat ze niet in de juiste vorm zijn gegoten of omdat de formulering te vaag of onduidelijk is. . De notaris zal je testament ook bewaren en registreren. Op die manier ben je zeker dat je testament wordt teruggevonden en uitgevoerd zoals jij dat had voorzien.
Huwelijkscontract
Indien echtgenoten meer willen erven van elkaar dan de wet voorziet, kunnen zij kiezen voor een testament. Maar vaak zal een huwelijkscontract de aangewezen overeenkomst zijn om de langstlevende partner te bevoordelen. Zo kan je een ‘keuzebeding in het huwelijkscontract opnemen. Zo stel je het erfrecht van je kinderen uit en laat je aan de langstlevende partner de keuze over welke goederen uit je nalatenschap hij wil behouden. De notaris zal allerlei facetten met jou overlopen en toelichten: het type huwelijkscontract, de samenstelling van de familie, de leeftijd, de professionele activiteiten van de partners en hun specifieke wensen. Ook de fiscale gevolgen komen aan bod.
Erfovereenkomst
Soms leidt een erfenis tot conflicten tussen erfgenamen. Als er in het verleden schenkingen zijn gebeurd, zal de notaris verduidelijken wat de effecten van deze schenkingen zijn op de erfenis. Om mogelijke twisten tussen bijvoorbeeld broers en zussen te vermijden, kunnen de ouders daar nog tijdens hun leven afspraken over maken met hun kinderen. Met een ‘globale erfovereenkomst’ (of een familiepact) kunnen ouders en hun erfgenamen in alle openheid bekijken of de schenkingen en voordelen aan de kinderen evenwichtig zijn. Indien dit niet zo is, kunnen ze met zo’n overeenkomst regelingen treffen om wel tot een evenwicht te komen. Met een ‘punctuele erfovereenkomst’ kan iemand een specifieke regeling treffen rond een generatiesprong, de waarde van een welbepaalde schenking, of beslissen om geen inkorting te vorderen ten aanzien van een bepaalde schenking. Een erfovereenkomst opstellen kan via de notaris via een reeks vastgelegde formaliteiten.
Schenking tijdens het leven
Jonge mensen kunnen vaak een (financieel) steuntje gebruiken. Ouders kunnen beslissen om een schenking aan hun kinderen te doen. Maar hoe pakken ze dit best aan? Volstaat een handgift of moet een notaris een schenkingsakte opstellen? Worden de erfgenamen nadien nog op de schenking belast? Kan je zomaar een groot deel van je vermogen wegschenken? De notaris zal telkens nagaan of een schenking aangewezen is en of die gepaard moet gaan met bepaalde voorwaarden of modaliteiten.
Aangifte van nalatenschap
Wie erft moet successierechten betalen. Het registratiekantoor moet de belasting berekenen op basis van de aangifte van nalatenschap die de erfgenamen hebben opgesteld. Deze aangifte omvat een overzicht van alle bezittingen van de overledene. Klinkt eenvoudig, maar toch komt er wat bij kijken.
Welke aftrekposten worden aanvaard? Op welke vrijstellingen of belastingvermindering kan je rekenen? Welke verklaringen moeten in de aangifte opgenomen worden? Wat is de waarde van de woning?
Hulp nodig? Spreek erover met de notaris. Hij kan je helpen om een correcte aangifte in te dienen.
Vereffening-verdeling
Als een nalatenschap aan meerdere erfgenamen toekomt, zal de notaris de erfenisrekeningen opmaken en nadien de erfenis verdelen. Hoelang worden de banktegoeden gedeblokkeerd? Wat gebeurt er wanneer een erfgenaam dwars ligt en een vlotte verdeling verhindert? Wat gaat naar de overblijvende huwelijkspartner? En wat erven de kinderen? De notaris zal nauwgezet en objectief tewerk gaan. Het gaat om gevoelige zaken op een moeilijk moment voor de familie.
Een erfenis weigeren of aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving
Een erfenis aanvaarden zonder er verder bij te denken, kan gevaarlijk zijn. Naast inkomsten kan een erfenis ook schulden bevatten. Daarom zijn er drie opties: je kan de erfenis zuiver aanvaarden, verwerpen, of - indien je twijfelt - aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Voor de twee laatste mogelijkheden moet je bij de notaris zijn. Hij zal je adviseren bij het maken van de juiste keuze zodat je op beide oren kan slapen.
