Het notarieel (of openbaar of authentiek) testament
Het notarieel testament is een notariële akte die verleden wordt door de notaris. De “testator” dicteert zijn testament aan de notaris die er een authentieke akte van opmaakt. Vandaag is geen letterlijke 'dictee' nodig. De notaris moet vooral de bedoeling van de testator achterhalen en zijn woorden in een juridisch sluitende tekst omzetten in een testament.
Die vorm is noodzakelijk voor personen die niet kunnen schrijven. Het is gebruikelijk dat de testator bij het dicteren gebruikmaakt van een nota die vooraf, meestal in overleg met de notaris, werd opgesteld. Die vorm is zeer aanbevelenswaardig wanneer de testamentmaker onzeker is over de geldigheid van zijn schikkingen of wanneer er risico op betwisting bestaat.
De notaris moet het gedicteerde gedeelte van het testament niet meer eigenhandig schrijven. Hij mag het ook in getypte vorm op papier zetten.
Nadien wordt het testament door de notaris voorgelezen en door iedereen ondertekend.
Het eigenhandig (of onderhands) testament
Zoals het woord zegt, schrijft, dateert en ondertekent de testamentmaker eigenhandig dit testament volledig van de eerste tot de laatste letter. Hier zijn geen getuigen bij nodig. Essentieel is dat het door de testamentmaker zelf geschreven is. Laten schrijven of typen maakt het ongeldig. Hoe of waarop het wordt geschreven is niet belangrijk. Alle voorwerpen zijn toegestaan: een blad papier, een omslag, ..
Wel moet je er rekening mee houden dat het testament, na het overlijden, aan een notaris zal moeten worden aangeboden. Het mag geschreven worden met een vulpen, potlood of stift. Toevoegingen, woorden over andere heen geschreven en/of postscripta zijn toegelaten. Natuurlijk is het beter een ordelijk en overzichtelijk werkstuk op te stellen. Eventueel schrijf je het eerste ontwerp volledig opnieuw.
Een tweede vereiste is dat de testator zijn testament dateert. De datum is voldoende. Het uur kan nuttig zijn als er meerdere testamenten zouden bestaan. Aan de hand van de datum zal later nagegaan kunnen worden of de testator op dat ogenblik bekwaam was om een testament te maken. Mensen die niet meer gezond van geest zijn, kunnen immers niet geldig een testament opstellen.
Wanneer er meer dan één testament is, zal je moeten nazien welk het laatste is en of dat al dan niet vorige testamenten herroept of eenvoudigweg aanvult.
Tot slot moet de erflater het testament zelf ondertekenen. De gebruikelijke manier van ondertekenen volstaat. Bij voorkeur wordt er ook voor gezorgd dat tekst, datum en handtekening bij elkaar aansluiten.
Het internationaal testament
Dit is eender welk geschrift, waarvan de erflater verklaart en erkent, in de tegenwoordigheid van de notaris, dat dit zijn testament is en dat hij de inhoud ervan kent. De notaris maakt hiervan een akte op en bewaart het testament, onder omslag, onder zijn minuten. Het geschrift mag getypt of met de hand geschreven zijn door de erflater zelf of zelfs door iemand anders.
Internationale testamenten worden vaak gebruikt voor nalatenschappen waar er internationale bestanddelen aanwezig zijn.