Wat zijn statuten?

Elke NV, BV of CV moet een eigen naam hebben.. Deze naam moet  in de oprichtingsakte worden vermeld. De naam moet  verschillen van die van elke andere vennootschap. Naast haar maatschappelijke benaming, kan de vennootschap voor haar commerciële doeleinden ook een of meer “handelsbenamingen” aannemen. .

Elke vennootschap moet een maatschappelijke zetel hebben. De plaats van de zetel zal bepalend zijn voor de taal van de statuten van je vennootschap. Dat betekent dat vennootschappen die hun zetel in Vlaanderen hebben, verplicht zijn hun statuten in het Nederlands op te stellen en vennootschappen die hun zetel in Wallonië vestigen, verplicht zijn de Franse taal aan te nemen. Voor Brussel hebben de vennootschappen de keuze en kan het zelfs tweetalig. Indien de zetel van de vennootschap wordt verplaatst naar een ander taalgebied, dient de vennootschap bijgevolg haar statuten aan te passen.

Er bestaat een onderscheid tussen de statutaire zetel, die in de statuten is vermeld, en  de werkelijke zetel, of de plaats van waaruit je vennootschap werkelijk wordt bestuurd. Ons land  kijkt  naar de plaats waar de statutaire zetel is gelegen om te bepalen welk vennootschapsrecht van toepassing is .

De statutaire zetel van de vennootschap kan op ieder moment worden verplaatst via een eenvoudige beslissing van het bestuursorgaan. Wanneer de vennootschap  in vereffening is, kan de zetel slechts verplaatst worden mits homologatie door de rechtbank en dit om de schuldeisers te beschermen.  bescherming van de schuldeisers.

Het kapitaal van de vennootschap vertegenwoordigt de bedragen of de goederen die ingebracht zijn door de aandeelhouders of vennoten bijde oprichting van je vennootschap. Het is in principe onveranderlijk, tenzij je de statuten wijzigt.

- Omdat de BV en CV vennootschappen zijn met beperkte aansprakelijkheid en de aandeelhouders en de vennoten slechts gehouden zijn tot hun inbreng, vereist de wet dat deze vennootschappen steeds beschikken over een toereikend aanvangsvermogen. Deze vennootschapsvormen hebben  géén minimumkapitaal of minimumvolstortingsplicht meer.

- Voor een NV bedraagt het minimumkapitaal wél nog steeds 61.500 euro, dat volledig moet zijn volgestort bij de oprichting. Bovendien moet bij een hoger kapitaal ieder aandeel minstens ten belope van  een vierde zijn volgestort.

In de statuten van de vennootschap moet het voorwerp vermeld worden. Dit is de activiteit die jouw vennootschap wil uitoefenen. Het is belangrijk om het doel van de vennootschap van in het begin ruim te formuleren om latere statutenwijzigingen te vermijden.

Bepaalde activiteiten zijn verboden.

In ruil voor de gedane inbrengen, worden deelbewijzen uitgegeven. Er bestaan verschillende soorten deelbewijzen. Niet elke vennootschapsvorm kan zomaar alle soorten deelbewijzen uitgeven. De wet heeft dit gereglementeerd. Zo kan een NV alle soorten deelbewijzen uitgeven. Een BV en CV  kunnen integendeel geen winstbewijzen uitgeven. Door  hun besloten karakter kunnen zeenkel aandelen op naam uitgeven.

Uit het verkrijgen van deelbewijzen vloeien zowel rechten als plichten voort.

Wat de rechten betreft, wordt er traditioneel onderscheid gemaakt tussen:

• Lidmaatschapsrechten: het stemrecht, het recht op dividend en het vraagrecht op de algemene vergadering.
• Patrimoniale rechten: onder meer het voorkeurrecht, het recht op de vermogenswaarde bij overdracht, het recht op een aandeel in het liquidatiesaldo.

Kapitaalaandelen worden uitgegeven als tegenprestatie voor een inbreng die bijgedragen heeft tot de vorming van het kapitaal. Winstbewijzen worden  uitgegeven voor wie niet bijdraagt tot het kapitaal maar een andere inbreng doet, zoals arbeid of nijverheid.

Er bestaan zowel aandelen op naam als gedematerialiseerde aandelen.

-           Aandelen op naam 

De aandelen op naam worden bijgehouden in een register van aandelen dat wordt bijgehouden op de zetel van de vennootschap. Elke overdracht van aandelen wordt daarin aangebracht.

-           Gedematerialiseerde aandelen

Gedematerialiseerde aandelen worden vertegenwoordigd door een boeking op rekening op naam van hun eigenaar bij een daartoe erkende bankinstelling en zijn bijgevolg onlichamelijk van aard.

Het aandelenregister

Iedere vennootschap heeft een aandelenregister. Het aandelenregister is cruciaal en moet altijd up-to-date zijn. Het bevat verplicht een aantal gegevens die essentieel zijn voor de goede werking van elke onderneming: voor het bijeenroepen van de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering, het doorvoeren van een kapitaalverhoging, een statutenwijziging, de vereffening of in het kader van een kredietverlening, …

- De naam en woonplaats van de natuurlijke personen die aandeelhouder zijn;

- De naam, zetel en ondernemingsnummer voor rechtspersonen;

- Het aantal aandelen die elke aandeelhouder bezit;

- De op elk aandeel gedane stortingen en datum van verkrijging of overdracht van de aandelen; 

- De statutaire overdrachtsbeperkingen of beperkingen die ontstaan uit een overeenkomst; 

- Welke rechten zijn aan die aandelen verbonden?

Het elektronisch aandelenregister eStox

De Belgische notarissen, accountants en belastingconsulenten bieden een betrouwbaar elektronisch effectenregister aan, eStox. Dat elektronisch effectenregister verhoogt de betrouwbaarheid over de vraag wie aandeelhouder is van een onderneming en welke participatie hij precies bezit. Geen overbodige luxe, nu bedrijven en organisaties steeds meer gegevens over hun aandeelhouders aan de overheid moeten meedelen. Het platform verkleint de administratieve rompslomp voor de bestuurders van bedrijven, en op termijn ook voor kredietverstrekkers en andere dienstverleners.

Het elektronisch aandelenregister biedt voordelen nu veel ondernemingen hun statuten moeten aanpassen om het in overeenstemming te brengen met het nieuwe wetboek Vennootschappen en Verenigingen dat op 1 mei 2019 in werking is getreden. Het is belangrijk dat deze bedrijven hun aandeelhouders tijdig kunnen opsporen en bijeenroepen.

Elk aandeel geeft in principe recht op een stem. Sinds 1 mei 2019 kan men via een aanpassing in de statuten een verschillend stemrecht koppelen aan ‘soorten’ aandelen. Je kan aandelen uitgeven met 1 stem, maar ook aandelen met meerdere stemmen. Zo. Je kan ook aandelen uitgeven zonder stemrecht.

Zo kan je de statuten van de onderneming beter aanpassen aan de wensen en de noden. Vooral in  vennootschappen waar kinderen van de ondernemer mee in de zaak zitten, biedt dit mogelijkheden. De waarde van de aandelen kan vandaag immers losgekoppeld worden van de zeggenschap: de stemrechten.

Zowel in de NV, de BV als de CV mogen obligaties worden uitgegeven. De uitgifte van obligaties is wel strikt gereglementeerd voor de NV en de BV. Er bestaat  geen wettelijke regeling voor de uitgifte van obligaties door de CV.

Het bestuursorgaan van de vennootschap is het orgaan met de meest uitgebreide bevoegdheid. Zij kan alle handelingen stellen die de wet niet uitdrukkelijk heeft voorbehouden voor de algemene vergadering. Het bestuursorgaan neemt beslissingen, voert ze uit en vertegenwoordigt de vennootschap.

In de NV is het bestuur toevertrouwd aan een collegiale raad van bestuur, een duaal bestuur (nl. een raad van toezicht én een directieraad) of een enige bestuurder.

In de BV en de CV is het bestuur toevertrouwd aan één of meer bestuurders, die voor onbeperkte tijd kunnen worden benoemd. De statuten bepalen het aantal bestuurders, hun bevoegdheden en de manier waarop beslissingen genomen worden - collegiaal of individueel door elke bestuurder - wanneer er verschillende bestuurders zijn. Een bestuurder kan door de algemene vergadering benoemd worden in de statuten van de vennootschap. Wanneer de bestuurder van een BV benoemd is in de statuten, is hij in principe onafzetbaar.. Tenzij de statuten anders bepalen, kan zijn mandaat niet herroepen worden dan om gegronde redenen of met eenstemmigheid van al de vennoten, inclusief de zaakvoerder-vennoot zelf, wat steeds een statutenwijziging veronderstelt.

De vennootschap kan daarnaast ook een dagelijks bestuur aanstellen.

Zowel voor de NV als voor de BV en de CV bestaat de verplichting een commissaris, lid van het Instituut voor de Bedrijfsrevisoren, te benoemen met het oog op de controle op de financiële toestand, de jaarrekening en de regelmatigheid van de verrichtingen weer te geven in de jaarrekening. Deze verplichting bestaat enkel voor de ondernemingen die twee of meer van de volgende criteria overschrijden:

• een jaargemiddelde van het personeelsbestand van 50;
• een jaaromzet, exclusief btw,  van 7.300.000 euro;
• een balanstotaal van 3.650.000 euro,  tenzij het jaargemiddelde van het personeelsbestand meer dan 100 bedraagt.

De algemene vergadering is in de NV, de BV en de CV een verplicht orgaan aan wie door de wet exclusieve bevoegdheden zijn toegekend. De belangrijkste hiervan zijn het wijzigen van de statuten, de goedkeuring van de jaarrekening, het benoemen en ontslaan van bestuurders en het toekennen van een bezoldiging. Er zijn 3 soorten algemene vergaderingen:

de gewone algemene vergadering

De gewone algemene vergadering is dez die jaarlijks verplicht gehouden dient te worden, binnen de 6 maanden na het sluiten van het boekjaar om de verslagen en rekeningen goed te keuren en kwijting te verlenen aan de bestuurders en zaakvoerders. Deze vergadering vindt plaats op de datum en de plaats voorzien in de statuten.

de buitengewone algemene vergadering

De buitengewone algemene vergadering is de term die  gebruikt wordt voor elke andere algemene vergadering dan de gewone. In de praktijk wordt deze benaming voornamelijk gebruikt voor de vergadering die beslist om de statuten te wijzigen.

de bijzondere algemene vergadering

De bijzondere algemene vergadering is de vergadering die gehouden wordt met als doel rechten toe te kennen aan derden die invloed hebben op het vermogen van de vennootschap wanneer de uitoefening van deze rechten afhankelijk is van het uitbrengen van een openbaar overnamebod op de aandelen of de verandering van de controle op de vennootschap.

Het boekjaar hoeft niet noodzakelijk met het kalenderjaar samen te vallen. Zo kan het boekjaar aanvangen op bijvoorbeeld 1 oktober van ieder jaar om te eindigen op 30 september van het daaropvolgend jaar. Om het boekjaar niet met het kalenderjaar te doen samenvallen, kunnen overwegingen meespelen die verband houden met de cyclische aard van de bedrijvigheid of met de overbelasting van boekhoud- en accountantskantoren. Eens de vraag is beantwoord naar begin- en einddatum van ieder boekjaar, moet men voor het eerste boekjaar een keuze maken tussen een extra kort boekjaar - vanaf de oprichting tot de einddatum van het eerste boekjaar - of een extra lang boekjaar - vanaf de oprichting tot de einddatum van het tweede boekjaar. Zowel voor de NV als voor de BV en de CV heeft de wet in strikte regels voorzien voor de uitkering van dividenden en tantièmes.