Een familiaal pact of globale erfovereenkomst is een overeenkomst waarbij één of beide ouders met al hun kinderen (en eventueel ook kleinkinderen en stiefkinderen) overleggen en bepaalde afspraken maken over de gevolgen van schenkingen en genoten voordelen. Om een geldig familiepact te sluiten, is het noodzakelijk dat je alle vermoedelijke erfgenamen betrekt bij het opstellen van de erfovereenkomst.
Centraal bij het familiepact staat dat ouders samen met hun toekomstige erfgenamen op zoek gaan naar een “fair” evenwicht tussen de kinderen, een globaal akkoord over de latere behandeling van de schenkingen en voordelen die hun kinderen hebben ontvangen en hun invloed op de nalatenschap. Dat evenwicht is “subjectief”: de voordelen en schenkingen moeten elkaar niet mathematisch compenseren. Het gaat om wat de partijen als “evenwichtig” hebben opgevat en ze als evenwichtig hebben aanvaard.
Door op voorhand te anticiperen op bepaalde problemen die zich kunnen voordoen bij de verdeling van de nalatenschap, vermijd je latere conflicten en discussies tussen de erfgenamen. Bij het zoeken naar dat evenwicht wordt de situatie van de kinderen met elkaar vergeleken en kunnen de partijen rekening houden met:
Marie heeft kunnen genieten van dure studies in het buitenland. Pieter daarentegen, heeft van zijn vader een schenking ontvangen. Het financieel voordeel dat Marie haalt uit de dure studies zal niet verrekend worden bij overlijden van de ouders. Enkel schenkingen in de strikte zin moeten verrekend worden in de nalatenschap. Pieter zal de invloed van zijn eerder ontvangen schenking wél voelen wanneer hij erft; de schenking wordt verrekend bij het bepalen van zijn erfdeel. Dat zou kunnen zorgen voor een situatie waarbij Pieter zich benadeeld voelt op het moment van de verdeling van de nalatenschap. Met een globale erfovereenkomst wordt het voor de ouders en de kinderen mogelijk om af te spreken dat de schenking en de dure studies elkaar “compenseren”. Door het op voorhand eens te zijn over het bestaan van een evenwicht tussen de kinderen vermijd je de discussie over verrekeningen op het moment van de verdeling van de nalatenschap. Noch het voordeel dat voortvloeit uit de financiering van de studies, noch de schenking zullen in het kader van de nalatenschap van de ouders tussen de kinderen verrekend moeten worden.
