Wanneer iemand overlijdt, moeten zijn rechtsopvolgers (of erfgenamen) bekend worden. Tot er meer duidelijkheid is over de identiteit van de rechtsopvolgers, moet de bank de rekeningen en kluizen van de overledene blokkeren. Om een bankrekening te deblokkeren, moeten de erfgenamen een “attest van erfopvolging” of een “akte van erfopvolging” kunnen voorleggen.
Weten aan wie de nalatenschap toekomt is belangrijk om de bankrekeningen van de overledene te deblokkeren. Wanneer iemand komt te overlijden, worden de bankrekeningen automatisch geblokkeerd door de bank. Kluizen worden verzegeld. Deze blokkering duurt tot er meer duidelijkheid is over wie de erfgenamen zijn.
Met een akte of attest van erfopvolging wordt het overlijden bevestigd en wordt vastgesteld aan wie de nalatenschap toekomt. De identiteit van de erfgenamen wordt erin vermeld. Dat vergt soms opzoekingen die enige tijd vragen. Zo moet de notaris bv. nagaan of er een testament werd opgesteld. De notaris zal ook de fiscale en sociale kennisgevingen verrichten. Eventuele schulden moeten afgehouden worden om de rekeningen vrij te kunnen geven.
Een attest van erfopvolging wordt door de notaris of het registratiekantoor afgeleverd. Een akte van erfopvolging kan je enkel via de notaris. Soms is het voorleggen van een akte van erfopvolging verplicht. Dat is met name het geval als de erflater een huwelijkscontract had, een testament had opgesteld, een schenking had verricht of als er wilsonbekwame erfgenamen zijn.
Er geldt een vast ereloon van 211 euro voor een akte van erfopvolging. Dit ereloon wordt met 135 euro verhoogd per aanwezig onroerend goed.
Had de overledene geen huwelijkscontract, schenking tussen echtgenoten, testament of andere vorm van successieplanning gedaan en had de overledene geen minderjarige erfgenamen, dan volstaat het om een attest van erfopvolging aan te vragen.
Had de overledene wel zijn successie geregeld - door bijvoorbeeld een huwelijkscontract op te stellen, of had de overledene wel minderjarige kinderen, dan zal een akte van erfopvolging nodig zijn bij de notaris. De notaris zal in deze gevallen immers opzoekingen moeten verrichten om duidelijkheid te hebben over wie de erfgenamen zijn.
De notaris gaat na of er een testament werd opgesteld. Hij zal daarvoor navraag doen op het registratiekantoor en op het Centraal Register voor Testamenten (C.R.T.). Notariële testamenten worden op die manier onmiddellijk opgespoord. Eigenhandig geschreven testamenten zijn op die wijze niet altijd terug te vinden. De notaris kan enkel kennis hebben van eigenhandig geschreven testamenten die bij hem in bewaring werden gegeven.
